• Ontdek
  • Op de kaart
  • Missies
  • Profiel
  • Ontdek

  • Op de kaart

  • Missies

  • Profiel

Zet je avontuur meteen verder!

Leer drukken

Leer drukken met Plantijn en Moretus

Ga naar de Vrijdagmarkt in Antwerpen, en laat Plantijn en Moretus je uilteggen hoe je een bericht kan drukken met de oudste drukpersen ter wereld: niet met een toetsenbord maar met losse letters! Voor deze beleving heb je de FAAM app op je smartphone of tablet nodig.

Het drukproces

Fabeldieren, houten bloemen en 12 meter drukwerk

Duik in enkele Vlaamse topwerken uit de drukkerij van Plantijn en Moretus en ontdek hoe de verspreiding van kennis in de 16e eeuw in een stroomversnelling kwam. Voor deze beleving heb je de FAAM app op je smartphone of tablet nodig.

Ontdek het erfgoed in het echt

NAVIGO Visserijmuseum in Koksijde

NAVIGO Visserijmuseum

NAVIGO Visserijmuseum is gewijd aan de vissers van bij ons en aan hun lange, fascinerende geschiedenis. Wonderbaarlijke visvangsten in de Tweede Wereldoorlog, jongens van twaalf die hun leven waagden als IJslandvaarder, het soms harde en eenzame leven van vissersvrouwen… Dat en nog veel meer ontdek je bij ons. Onze potvis...

Koksijde
Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen

KMSKA

Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen.

Antwerpen
Explorastory

Mijncités

Mijncités

Mijncités

Toen kort na 1900 in Midden-Limburg de steenkoolwinning op gang kwam, was de regio dunbevolkt en weinig bebouwd. De pas opgerichte mijnbedrijven moesten dus volledig nieuwe woonwijken bouwen om het toekomstige personeel te huisvesten.

Arbeiderswijken hadden in die periode een bedenkelijke reputatie. Ondernemers en politici wilden geen onhygiënische getto’s zoals in de 19de-eeuwse industriesteden. 

In Limburg zouden ze het anders aanpakken: geen grauwe woonblokken, maar pittoreske huizen met bomen en moestuinen.

Vooraanstaande architecten mochten de nieuwe woonwijken ontwerpen. Een van hen was Adrien Blomme, een architect die in Engeland vertrouwd was geraakt met het concept van garden cities of tuinwijken: stadswijken met een groen en dorps karakter. Zo groeiden in het interbellum nabij de Kempische koolmijnen nieuwe mijndorpen of cités, met veel groen en cottagewoningen die deden denken aan het Engelse platteland.

Ontwerpplan voor een tuinwijk in Beringen
Ontwerpplan voor een tuinwijk in Beringen

Toch kwamen niet alle mijnwerkers in die mooie cottagewoningen terecht. De fraaiste huizen gingen doorgaans naar de kaderleden van de mijn en er waren soms woningen te kort om het groeiende aantal mijnwerkers te huisvesten. Tijdens en kort na de Tweede Wereldoorlog moesten velen het zelfs stellen met een onderkomen in rudimentaire barakken.

Cottagewoning in Zolder
Cottagewoning in Zolder

Naast woningen bouwden de mijnen ook kerken, scholen, sportvelden en theaterzalen. Ze stichtten verenigingen en sportclubs zoals de voetbalploegen Thor Waterschei en KFC Winterslag. Al die voorzieningen waren aantrekkelijk, maar tegelijk gaven ze de mijnen veel macht over hun personeel. Citébewoners waren immers voor elk aspect van het dagelijks leven afhankelijk van de mijn.

Critici noemden de cités daarom soms ‘gouden kooien’.

Eerste Cité van Winterslag. In veel cités bleven elementen van de oorspronkelijke tuinwijkarchitectuur behouden
Eerste Cité van Winterslag. In veel cités bleven elementen van de oorspronkelijke tuinwijkarchitectuur behouden

Ga eens op pad en ontdek de tuinwijken van de mijnstreek in Beringen, Eisden, Houthalen-Helchteren (Meuleberg), Winterslag of Zolder.

Door de steenkoolontginning verstedelijkte Midden-Limburg in sneltempo. Die ontwikkeling was het meest uitgesproken in Genk. Het dorp groeide in een halve eeuw tijd uit tot een industriële centrumstad en door de grote instroom ontstond er zelfs een geheel nieuw dialect: de Citétaal.

De mijnsluitingen veranderden het leven in de cités, maar de tuinwijkarchitectuur bleef grotendeels intact. Vandaag vormen de tuinwijken samen met de industriële gebouwen en de terrils markante sporen van het mijnverleden in het Limburgse landschap.